Hiện nay, Nhật Bản đang đối diện với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về nhân lực do tốc độ già hóa dân số thuộc hàng nhanh nhất toàn cầu, cùng với mức sinh thấp kéo dài. Để ứng phó với thực trạng này, chính phủ Nhật đã chủ động mở rộng cánh cửa cho lao động nước ngoài, trong đó có Việt Nam – quốc gia đang có nguồn nhân lực trẻ dồi dào.
Chính sách “Kỹ năng đặc định” được triển khai như một giải pháp quan trọng, không chỉ nhằm bổ sung nguồn lao động, mà còn mở ra cơ hội học hỏi, nâng cao tay nghề và trải nghiệm văn hóa Nhật Bản cho người trẻ Việt.
Tình trạng về cơ cấu dân số và thị trường lao động của Nhật Bản
Nhật Bản đang bước vào một giai đoạn mang tính bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử hiện đại. Với hơn 29% dân số đã trên 65 tuổi tính đến năm 2024, cùng với tỷ lệ sinh liên tục ở mức thấp, đất nước này đang chứng kiến sự suy giảm nhanh chóng lực lượng lao động trong độ tuổi sản xuất. Nhiều ngành nghề quan trọng như điều dưỡng, xây dựng, công nghiệp chế biến và công nghệ thông tin đang rơi vào tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng.
Theo thống kê từ Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản năm 2023, nếu không có biện pháp quyết liệt, Nhật Bản có thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt hơn 11 triệu lao động vào năm 2040. Trong vòng một thập kỷ (2013–2023), lực lượng lao động trong độ tuổi từ 15 đến 64 đã giảm hơn 7 triệu người – con số đáng báo động.
Thực trạng này buộc chính phủ Nhật phải tái cấu trúc toàn diện, không chỉ về mặt dân số mà còn trong cách tiếp cận chính sách nhập cư. Xã hội Nhật, vốn lâu nay vẫn thận trọng với yếu tố “đa văn hóa,” nay buộc phải thay đổi để thích nghi với thời cuộc.
Một trong những bước đi tiêu biểu là việc ban hành và điều chỉnh chính sách lưu trú theo diện “Kỹ năng đặc định,” nhằm mở rộng tiếp nhận lao động nước ngoài có tay nghề, đồng thời thúc đẩy quá trình hội nhập sâu rộng vào thị trường lao động Nhật Bản.
Chính sách “Kỹ năng đặc định” – Bước ngoặt chiến lược trong chính sách nhập cư của Nhật Bản
Năm 2019 đánh dấu một cột mốc có tính lịch sử trong chính sách tiếp nhận lao động nước ngoài của Nhật Bản, khi Chính phủ chính thức triển khai tư cách lưu trú mới mang tên “Tokutei Ginou” – hay còn gọi là “Kỹ năng đặc định” (SSW). Với mục tiêu tiếp nhận 500.000 lao động nước ngoài đến năm 2025, chính sách này thể hiện bước chuyển mạnh mẽ trong tư duy chính trị – xã hội của một quốc gia vốn dĩ thận trọng với vấn đề nhập cư.
Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, Nhật Bản cho phép lao động phổ thông nước ngoài không chỉ làm việc dài hạn mà còn được xét chuyển đổi sang tư cách cư trú ổn định (SSW Type II), mở ra con đường hội nhập lâu dài cho người lao động.
Tuy nhiên, tính đến cuối năm 2023, số lượng lao động thực tế được tiếp nhận chỉ đạt gần 200.000 người – chưa bằng một nửa so với kỳ vọng ban đầu. Trong đó, người lao động Việt Nam chiếm tỷ trọng áp đảo, phản ánh vai trò trọng yếu của Việt Nam trong chiến lược nhân lực mới của Nhật Bản. Sự chậm trễ trong tiến độ tiếp nhận được cho là do các rào cản kỹ thuật còn tồn tại, đặc biệt là quy trình đánh giá tay nghề và yêu cầu về năng lực tiếng Nhật – vốn vẫn dựa nhiều vào các hệ thống kiểm tra truyền thống như JLPT hoặc JFT N4.
Thêm vào đó, mức đãi ngộ, điều kiện làm việc và chính sách hỗ trợ chưa thực sự tương xứng với mong đợi của người lao động, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh lao động quốc tế ngày càng gay gắt.
Trước thực tế đó, năm 2025–2026 được xem là giai đoạn bản lề trong quá trình hoàn thiện và tái thiết chính sách SSW. Ngày 11 tháng 3 năm Reiwa 7 (2025), Nội các Nhật Bản đã đưa ra những định hướng chiến lược mới, thể hiện quyết tâm cải cách sâu rộng để nâng cao tính hấp dẫn và hiệu quả thực thi. Cụ thể, chính phủ Nhật đang tích cực xem xét:
- Nới lỏng các yêu cầu ngôn ngữ, trong đó hướng tới công nhận các kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Nhật thực tiễn, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống JLPT truyền thống.
- Tăng cường chính sách đãi ngộ và hỗ trợ đời sống nhằm đảm bảo người lao động nước ngoài có điều kiện sinh hoạt và làm việc ổn định, lâu dài.
- Mở rộng danh mục ngành nghề đủ điều kiện chuyển tiếp lên SSW Type II, cho phép người lao động gắn bó bền vững hơn, đồng thời có cơ hội đưa gia đình sang sinh sống và định cư tại Nhật.
Bên cạnh đó, Chính phủ Nhật cũng cam kết đồng hành với khối doanh nghiệp trong việc mở rộng các gói hỗ trợ tài chính và cải tổ sâu sắc hệ thống thực tập sinh kỹ năng, hướng tới một mô hình nhân đạo, minh bạch và bền vững hơn.
Việt Nam – Trụ cột chiến lược trong mạng lưới cung ứng lao động quốc tế của Nhật Bản
Với tỷ lệ chiếm trên 58% tổng số lao động theo diện SSW tính đến năm 2023, Việt Nam đang khẳng định vị thế là đối tác then chốt trong chính sách nhân lực của Nhật Bản. Do đó, bất kỳ sự thay đổi nào trong định hướng chính sách của Nhật cũng sẽ tác động trực tiếp và sâu rộng đến cục diện thị trường lao động, định hướng đào tạo nghề và giáo dục tiếng Nhật tại Việt Nam.
Từ đây, đòi hỏi Việt Nam không chỉ tiếp tục giữ vai trò là quốc gia cung ứng nguồn lao động trẻ, mà còn cần chủ động nâng cao chất lượng đào tạo, điều chỉnh chiến lược ngoại giao lao động và tăng cường hợp tác chính sách với phía Nhật Bản – vì lợi ích chung và sự phát triển bền vững hai bên.
Tái cấu trúc thị trường đào tạo tiếng Nhật: Đòi hỏi chiến lược quốc gia trong bối cảnh hội nhập lao động quốc tế
Sự chuyển dịch chính sách lao động của Nhật Bản trong giai đoạn hiện nay không chỉ là một tín hiệu tích cực về việc mở rộng cơ hội cho người lao động nước ngoài, mà còn đặt ra những yêu cầu cấp thiết đối với Việt Nam – quốc gia đang giữ vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng nhân lực toàn cầu.
Với hơn 58% tổng số lao động diện “Kỹ năng đặc định” đến từ Việt Nam (năm 2023), mọi điều chỉnh chính sách từ phía Nhật Bản đều kéo theo tác động dây chuyền, trong đó lĩnh vực đào tạo tiếng Nhật tại Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt chiến lược.
Không còn là những mô hình đào tạo đơn thuần, các trung tâm tiếng Nhật, trường nghề và cơ sở giáo dục hiện nay buộc phải bước vào giai đoạn tái cấu trúc nội dung và phương pháp giảng dạy. Việc đào tạo ngôn ngữ giờ đây không thể tách rời khỏi yêu cầu nghề nghiệp thực tiễn.
Các chương trình học phải được thiết kế theo hướng tích hợp – kết hợp giữa tiếng Nhật chuyên ngành, kỹ năng nghề, và hiểu biết văn hóa – đặc biệt trong các lĩnh vực đang thiếu hụt nghiêm trọng tại Nhật như điều dưỡng, kỹ thuật, công nghệ thông tin hay nông nghiệp công nghệ cao. Thị trường đào tạo không còn bó hẹp ở các thành phố lớn mà sẽ lan tỏa đến các địa phương, nơi tiềm năng nguồn nhân lực còn rất dồi dào nhưng chưa được khai thác hiệu quả.
Xu thế “phục hưng” học tiếng Nhật và yêu cầu đổi mới tư duy đào tạo
Thay vì xem tiếng Nhật đơn thuần là công cụ để xuất khẩu lao động, một xu hướng mới đang hình thành: học tiếng Nhật để hướng đến sự nghiệp bền vững và hội nhập lâu dài. Người học hiện đại không chỉ cần vượt qua kỳ thi, mà còn phải được trang bị kiến thức văn hóa, kỹ năng giao tiếp và thái độ ứng xử phù hợp với môi trường làm việc quốc tế.
Điều này đòi hỏi các cơ sở đào tạo phải đổi mới từ tư duy đến hành động – từ phương pháp giảng dạy đến cách tiếp cận người học – nhằm xây dựng một thế hệ lao động toàn diện, có thể thích ứng với yêu cầu ngày càng cao từ phía Nhật Bản và các thị trường phát triển khác.
Thế hệ trẻ Việt Nam – Nguồn lực chiến lược trong ngoại giao lao động và hội nhập quốc tế
Trong bối cảnh Nhật Bản đang đẩy mạnh chiến lược thu hút lao động có tay nghề và tư duy đổi mới, thế hệ trẻ Việt Nam đang đứng trước một thời cơ chưa từng có. Cơ hội vươn lên không còn nằm ở tấm bằng đại học đơn thuần, mà phụ thuộc vào năng lực ngôn ngữ, kỹ năng mềm và tinh thần chuyên nghiệp. Người lao động có thể trở thành cầu nối hữu hiệu trong hợp tác song phương giữa Việt Nam và Nhật Bản nếu được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và sự hỗ trợ phù hợp từ các chương trình quốc gia.
Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra cho Việt Nam hiện nay không chỉ là đào tạo tiếng Nhật, mà là xây dựng một hệ sinh thái đào tạo nhân lực chất lượng cao, toàn diện và chiến lược – nơi người học không chỉ học để làm việc, mà còn học để phát triển, hội nhập và khẳng định vị trí của mình trên thị trường lao động quốc tế. Việc này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống: từ Nhà nước, doanh nghiệp, cơ sở đào tạo đến các tổ chức liên kết quốc tế.
Từ tầm nhìn đến hành động – Việt Nam cần bước nhanh và vững
Nếu được hoạch định đúng hướng, sự chuyển mình của thị trường đào tạo tiếng Nhật tại Việt Nam không chỉ đáp ứng được yêu cầu của Nhật Bản, mà còn trở thành một phần của chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia trong thời kỳ toàn cầu hóa sâu rộng. Đây là lúc để Việt Nam không chỉ đóng vai trò “nguồn cung” mà còn khẳng định vị thế là đối tác chiến lược có năng lực, trách nhiệm và tầm nhìn trong hợp tác quốc tế về lao động và giáo dục.
Hành trang hội nhập quốc tế từ chương trình tiếng Nhật tại Trường Cao đẳng Ngoại ngữ – Công nghệ và Truyền thông
Trong thời đại toàn cầu hóa, ngoại ngữ không còn là lợi thế mà còn là điều kiện tiên quyết. Đặc biệt với tiếng Nhật, một trong những ngôn ngữ khó nhưng đầy triển vọng, việc chinh phục tiếng Nhật không chỉ mở ra cánh cửa nghề nghiệp mà còn là sự khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần cầu tiến của thế hệ trẻ.
Trường Cao đẳng Ngoại ngữ – Công nghệ và Truyền thông, với chương trình đào tạo tiếng Nhật được thiết kế bài bản, đã và đang trở thành bệ phóng vững chắc cho sinh viên sẵn sàng hội nhập và thành công trong môi trường làm việc quốc tế.
Khác với lối đào tạo truyền thống mang nặng lý thuyết và thiếu tính ứng dụng, chương trình tiếng Nhật tại trường được xây dựng theo định hướng thực tiễn với hơn 70% thời gian thực hành, gắn liền với nhu cầu của doanh nghiệp và xu thế hội nhập. Sinh viên không chỉ học để biết, mà học để làm, học để sống và học để thích nghi.
Giáo trình hiện đại kết hợp cùng đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, nhiều người từng học tập và làm việc tại Nhật Bản, giúp các bạn sinh viên không chỉ tiếp cận ngôn ngữ mà còn thẩm thấu văn hóa, tác phong, đạo đức nghề nghiệp của một đất nước được xem là chuẩn mực về kỷ luật và chất lượng lao động.
Không dừng lại ở kiến thức trong lớp học, sinh viên còn được rèn luyện kỹ năng giao tiếp, tác phong công nghiệp và khả năng xử lý tình huống trong môi trường làm việc thực tế. Các chương trình thực tập, hợp tác doanh nghiệp, du học – làm việc tại Nhật, đã biến những bài học khô khan trên sách vở thành trải nghiệm sống động, thực tế và đầy cảm hứng. Mỗi sinh viên không chỉ vững chuyên môn mà còn giàu bản lĩnh, linh hoạt trước những thay đổi không ngừng của thị trường lao động.
Hội nhập là một trong những yếu tố then chốt của nền kinh tế nước nhà. Thành công không đến với những người chậm tiến, mà dành cho người dám bứt phá. Trong cuộc đua toàn cầu ấy, sinh viên trường Cao đẳng Ngoại ngữ – Công nghệ và Truyền thông với hành trang là tiếng Nhật và tư duy quốc tế, chính là những chiến binh thầm lặng, mang trong mình khát vọng vươn xa.
Không phải ngẫu nhiên mà nhiều doanh nghiệp Nhật Bản khi tuyển dụng luôn đánh giá cao sinh viên tốt nghiệp từ chương trình này – đó là minh chứng rõ nét cho chất lượng đào tạo, cho tầm nhìn và trách nhiệm của nhà Trường.
Học tiếng Nhật không chỉ là học cách phát âm đúng từng âm tiết, viết tròn từng nét chữ kanji, mà còn là quá trình học làm người – học sự chỉn chu, trung thực và tận tụy trong mọi hành động. Đó cũng chính là những giá trị cốt lõi mà Trường Cao đẳng Ngoại ngữ – Công nghệ và Truyền thông đang nỗ lực truyền tải đến các bạn sinh viên.
Bởi vậy, nếu hỏi đâu là hành trang vững chắc để bước vào thế giới rộng lớn, câu trả lời không chỉ là ngôn ngữ, mà là một tinh thần sẵn sàng thích nghi, một năng lực làm việc hiệu quả trong môi trường đa văn hóa. NCT College chính nơi đây – tại ngôi trường này – tinh thần ấy đang được khơi dậy, nuôi dưỡng và lan tỏa, để mỗi sinh viên đều có thể tự tin bước ra biển lớn, tự tin viết nên hành trình hội nhập và thành công của chính mình.
Thông tin liên lạc
Trường Cao đẳng Ngoại ngữ – Công nghệ và Truyền thông
☎ Hotline: 0964.15.16.18 – 0965.11.16.18
📪 Facebook: https://www.facebook.com/nct.edu/
Tiktok: https://www.tiktok.com/@caodang.nct
🌐 Website: https://nct.edu.vn
🏫 Trụ sở chính: Đường Mùa Xuân, Khu đô thị An Lạc, Xã Vân Canh, Huyện Hoài Đức, TP Hà Nội
🏢 VPTS: Số 138 Phạm Văn Đồng, P. Xuân Đỉnh, Q. Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội